******’ten Alınacak Dersler!..

******’ün sözlerinden ve yakın tarihimizdeki olaylardan alınacak çok şey vardır. Ne yazık ki toplumun bazı kesimleri tarih bilincinden ve bilgisinden çok yoksundur. Okumadan düşünmeden kulaktan dolma bilgilerle kendilerince bilgiçlik taslar ve ona göre de yorum yapmaya çabalarlar. Bunun tipik örneklerinden birini yakınlarda ortaya atılan Vahdettin hain miydi değil miydi tartışmalarında yaşadık.

Hemen herkes bu konuda konuştu yorumlar yaptı. Söylenenleri izledikten sonra konuşanların Osmanlı İmparatorluk tarihini uzaktan yakından bilmediğini özellikle Sultan II. Abdülhamit dönemini İttihat ve Terakki Fırkası’nın kuruluşunu gelişmesini I.Dünya Savaşı’nın çıkış nedenlerini bilmediklerini kulaktan dolma bilgilerle yetindiklerini üzülerek gördüm. Oysa bu konuda okunacak ve yakın tarihimize ışık tutabilecek öylesine çok yayınlanmış kitap var ki...

Örneğin Şevket Süreyya Aydemir’in Tek Adam II. Adam Enver Paşa isimli kitaplarının yanı sıra ******’ün Nutku bunların başında gelmektedir. Yakın tarihlerde yayınlanan Turgut Özakman’ın “Şu Çılgın Türkler” ve Soner Yalçın’ın “Efendi” isimli kitapları da yakın tarihimizle ilgili bazı gerçekleri açıkça gözler önüne seriyor. Kuşkusuz bunları okuduktan sonra kendi kendinize düşündüğünüzde Osmanlının neden çöktüğünü İmparatorluğun I. Dünya Savaşı’na nasıl sürüklendiğini İstanbul’un işgalinde Vahdettin’in kendi saltanatını kurtarabilmek için nasıl küçüldüğünü Ankara hükümeti ile ilgili bazı bilgileri İngiliz Dışişleri Bakanı Lord Curzon’a nasıl ulaştırdığını Ankara hükümeti temsilcisi Yusuf Kemal Bey’e Osmanlı hükümetinden Sadrazam Tevfik Paşa ile Hariciyi Vekili Ahmet İzzet Paşa’nın nasıl oyun oynadığı bugün açıkça yazılmış ve belgelerle ortaya konulmuştur. Bütün bu bilimsel belgelere dayalı gerçeklere rağmen hala onları savunanların ortaya çıkması bilgisizliğin gerçekleri öğrenmemenin tipik örnekleridir.

Bütün bunlar bir yana günümüze kıssadan hisse veya alınacak dersler olur mu bilemem ama ****** ile ilgili birkaç anıyı yinelemek istiyorum.

******’ün köylülerle ilgili anılarında da alınacak dersler bulunmaktadır.Hadi Besleyici’nin ****** ile ilgili bazı anıları “Atamız ******” isimli kitabında bulunmaktadır:

''******'e hakaretten sanık bir köylü hakkında kovuşturma yapılıyordu.
Dönemin bakanlarından biri durumu ******’e duyurmuştur.

-Size küfreden bir köylüyü mahkemeye veriyoruz.
****** sormuş:
-Ben ne yapmışım ona?

Soruşturma evrakını inceleyenler açıklamışlar:

- Gazete kâğıdı ile sardığı sigarayı yakarken kâğıt tutuşmuş da ondan!..

****** Bakan'a şu soruyu yöneltmiş:

- Siz hiç gazete kâğıdı ile sigara içtiniz mi?..
- Hayır!..
- Ben Trablus'ta iken içmiştim. Pek berbat şeydir. Köylü gene bana az
küfretmiş. Siz bunun için mahkemeye vereceğiniz yerde ona insan gibi
sigara içmeyi sağlayınız.''

****** 1930'larda yapmış olduğu yurtiçi gezilerinde çiftçi işçi sanatkâr esnaf ile memleket sorunlarını konuşuyor sonra da onları Meclis’e getiriyormuş. N. Roger’in ''Olaylar ve ******'' kitabında ******'ün tarlasında çift süren Halil Ağa isimli bir köylü ile konuşmasına yer vermiş:

- Kolay gele bereketli ola Ağa.
- Allah razı olsun Bey...
- Hayrola Ağa öküzün teki ne oldu?
- Devlete borcumuz vardı Bey; icra kapımızı çalınca çaresiz kaldık koca
öküzü satıp borcumuzu ödedik.

****** 'Sağlık olsun Ağa' dedikten sonra İçişleri Bakanı Şükrü Kaya Salih
Bozok Kılıç AliHüsrev Gerede Emir Subayı Resuhi Bey’in yanında yaveri Salih Bozok’a şunları söylemiştir:
- Salih yarın sabah git Halil Ağa'yı bul getir. Kim olduğumu sorarsa
bizim Bey seni bir kahve içmeye çağırıyor de...

Ertesi gün Salih Bozok Halil Ağa'yı bulmuş ve ******'ün yanına getirmiştir.
****** ayağa kalkarak “Buyur Halil Ağa” deyip bir sandalye göstermiştir.
Zamanın başbakanı İsmet İnönü de salonda bulunuyordu ve olanlardan
habersizdi. ****** Halil Ağa'ya dönerek:

- Halil Ağa anlat şu vergi işini bir daha...
Halil Ağa vergi borcunu başına gelen icra olayını satılan öküzünü tekrar anlatmıştır.Bundan sonra. ****** İsmet Paşa ve Şükrü Kaya'ya dönerek:

- Arkadaşlar biz İstiklal Savaşı'nı Halil Ağa'nın öküzünü icra yoluyla satalım diye yapmadık. Bu memlekette adaleti böyle mi kuracağız. Vatandaşı böyle mi koruyacağız gerekirse vergi borcu ertelenebilir. Köylünün çift sürdüğü öküzü elinden alınmaz.

Halil Ağa 'Sen ****** Paşamsın galiba beni bağışla kusur ettim' diye yalvaracak olmuşsa da; ****** 'Sana güle güle Halil Ağa sen bizim gözümüzü açtın' diyerek Onu ayakta uğurlamıştır

Bundan sonra ****** Türk köylüsünün borcu konusunda çok titiz davranmıştır.

Çok eski yıllarda tanıma mutluluğuna eriştiğim gazeteci Hikmet Bil’in de ****** ile ilgili bir anısına sırası gelmişken yer vermek isterim:

Yunanlıları denize döken Gazi Mustafa Kemal Paşa 10 Eylül 1922 günü İzmir’e gelmiş ve İstanbullu gazetecilere Kramer Palas Otelinde buluşalım demiştir. ******’ün İzmir Kordonboyu’nda Ege Denizini seyrederek sohbet etmek niyetinde olduğu açıktı. ****** üniformasız korumasız sivil bir elbise ile yanındaki birkaç arkadaşı ile Kramer Palas oteline gelmiş ancak içerisi yabancı ve yerli Hıristiyanlarla doluymuş. Salona gireceği sırada Onu tanımayan bir Rum garson karşısına dikilmiş:

-Yerimiz yoktur efendim!..
-Canım şöyle bir köşeye sıkışsak?
-Mümkünsüzdür! Efendim yerimiz yoktur.

O sırada salondaki müşterilerden biri onu tanır ve “Mustafa Kemal Paşa” diye bağırınca herkes yerlerinden fırlar alkışlar çığlıklar yükselir...
Bu sefer Onu tanımayan Rum garson koşar ******’ü körfeze bakan bir masaya oturtur ve “Emriniz Paşa” der...

****** özlemini çektiği halkçı demokrasiyi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Fırka örneklerini denemiş olmasına rağmen gerçekleştiremeden aramazdan çok erken ayrıldı.

Geçen yüzyılın dahisi ****** böylesine büyük bir devlet adamı idi. Ondan alınacak daha çok dersimiz var. ******çüyüz demekle Onun ilkelerini benimsemekle bu iş olmuyor. ******çü olunacaksa gerçekçi olunmalıdır!...